Energetyka odnawialna na rzecz lepszej opieki zdrowotnej w Afryce
Mniej więcej jedna czwarta placówek opieki zdrowotnej w Afryce Subsaharyjskiej działa bez elektryczności, a tylko 28 % z nich posiada niezawodne systemy zasilania. Rzeczywistość ta ma bezpośredni wpływ na jakość opieki świadczonej w ponad 120 000 publicznych placówek opieki zdrowotnej, w tym w około 22 000 szpitali i 98 000 placówek podstawowej opieki medycznej. Bez niezawodnych dostaw energii i czystej wody podstawowe usługi medyczne i jakość opieki, od przechowywania szczepionek, przez sterylizację narzędzi chirurgicznych, aż po warunki sanitarne, nie mogą być w odpowiedni sposób zapewniane.
Energia słoneczna dostosowana do potrzeb szpitali na obszarach oddalonych
Celem finansowanego ze środków UE projektu SophiA(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest zmiana tej rzeczywistości poprzez opracowanie rozwiązań w zakresie czystej energii, chłodzenia i wody, zaprojektowanych specjalnie na potrzeby afrykańskich placówek opieki zdrowotnej położonych na obszarach oddalonych w Burkina Faso, Kamerunie, Malawi i Ugandzie. Konsorcjum projektu opracowało modułowe systemy zasilane w całości energią słoneczną. Każdy z tych systemów jest w stanie zapewnić chłodzenie, oczyszczanie wody i wytwarzanie pary wodnej, wykorzystując połączenie fotowoltaiki i technologii słonecznej. Dzięki systemowi SophiA możliwe jest utrzymanie stabilnej temperatury niezbędnej do przechowywania osocza krwi, szczepionek i innych materiałów wrażliwych na temperaturę. Uzupełnieniem systemu jest moduł oczyszczania wody, który zapewnia bezpieczną, wolną od patogenów wodę pitną, a także demineralizowaną i gorącą wodę do użytku medycznego. Z myślą o niezakłóconej pracy i efektywności energetycznej także w czasie, gdy brakuje światła słonecznego, zespół opracował niskotemperaturowy system magazynowania ciepła oparty na lodzie oraz innowacyjną wysokotemperaturową jednostkę magazynowania energii. Ponadto w ramach projektu powstało rozwiązanie PVmedPort – samodzielna jednostka zasilana energią słoneczną, przeznaczona do mobilnych akcji szczepień i programów edukacyjnych prowadzonych poza murami szpitala. Składa się ona z zadaszonych ławek i chłodni zasilanej energią słoneczną, dzięki czemu może działać jako w pełni autonomiczna jednostka opieki. „Co najważniejsze, systemy opracowane w ramach projektu SophiA zostały zaprojektowane tak, aby współgrały z istniejącą infrastrukturą, eliminując potrzebę wprowadzania większych zmian konstrukcyjnych w budynkach szpitalnych”, podkreśla koordynator projektu Michael Kauffeld.
Współpraca międzykontynentalna
W projekt SophiA zaangażowanych było wielu specjalistów, w tym inżynierów, naukowców, badaczy społecznych i urzędników odpowiedzialnych za zdrowie publiczne, zarówno z Europy, jak i Afryki. Partnerzy z Afryki, między innymi przedsiębiorstwo Everflo(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w RPA, instytucje akademickie 2iE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Burkina Faso i Uniwersytet Makerere(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Ugandzie, odegrali wiodącą rolę w produkcji, organizacji lokalnych szkoleń i akceptacji społecznej. Z kolei partnerzy europejscy dostarczyli komplementarnej wiedzy technicznej i odpowiadali za koordynację projektu oraz budowanie potencjału. Będące owocem tych działań partnerstwo przyniosło liczne wzajemne korzyści, a także okazało się wielce skuteczne w przekładaniu innowacji na wymierne rezultaty. Wśród największych wyzwań, z jakimi zetknął się zespół projektu, były utrudnienia logistyczne, na przykład zapewnienie zgodności ze skomplikowanymi przepisami celnymi w czterech krajach afrykańskich i pokonanie problemów z zakłóceniami globalnych łańcuchów dostaw spowodowanymi napięciami geopolitycznymi. Niemniej jednak, dzięki ogromnej determinacji, zespołowi udało się pokonać te przeszkody. Jak zauważa Kauffeld: „Samo zbudowanie systemów nie było może czarną magią, ale realizacja tych wszystkich koncepcji w czterech afrykańskich krajach była niesamowitym przedsięwzięciem. Prawdziwą nagrodą są efekty tych wysiłków – radość personelu i pacjentów z bezpiecznego funkcjonowania wiejskich przychodni”.
Trwały wpływ i plany na przyszłość
Obecnie projekt znajduje się na ostatnim etapie, w ramach którego finalizowane są prace nad instalacjami w Malawi i Ugandzie, przy czym zespół nadal zbiera istotne dane. Jeśli chodzi o plany na przyszłość, konsorcjum dąży do uzyskania finansowania lub ustanowienia Fundacji SophiA z myślą o wdrożeniu swoich rozwiązań na całym kontynencie. Co niezmiernie ważne, projekt zaoferował przekonujący model, za pomocą którego można wykorzystać czystą energię do wzmocnienia infrastruktury opieki zdrowotnej, poprawy warunków życia i osiągania globalnych celów rozwoju.
Słowa kluczowe
SophiA, Afryka, energia słoneczna, opieka zdrowotna, chłodzenie, fotowoltaika
